Bestuurlijke samenvatting

Er gebeurt veel in onze maatschappij en dat vraagt om een gemeente die (financieel) in staat is om aan veel eisen en wensen te voldoen. We moeten kunnen inspelen op ontwikkelingen die vaak moeilijk of niet te voorspellen zijn, en ondertussen ook inspanningen en investeringen doen die nodig zijn om onze eigen ambities te doen slagen. Dat alles is niet makkelijk maar wel noodzakelijk. Landelijk zie je dat het vertrouwen in de eigen gemeente is gedaald. Wij werken er iedere dag hard aan om het vertrouwen van onze inwoners te vergroten.
Deze kadernota schetst de contouren van de begroting van 2024. Na de bespreking en vaststelling door de gemeenteraad worden de onderdelen verder uitgewerkt en ingevuld, waarna de eigenlijke begroting in november kan worden vastgesteld. Maar de grote lijn is al goed zichtbaar: onze mooie gemeente staat er in veel opzichten goed voor, maar tegelijkertijd moet er ook veel worden gedaan om dat zo te houden en beter te maken. We werken aan vooruitgang voor onze inwoners en onze mooie leefomgeving. 

Om daar ook in 2024 verder aan te bouwen, bevat deze kadernota een aantal plannen met bijbehorende financieringsvoorstellen. Ook signaleert de kadernota een aantal ontwikkelingen die we sowieso moeten oppakken. Al met al resulteert dit in een financieel beeld dat er voor de komende twee jaar goed uit ziet, maar daarna, net zoals bij de meeste andere gemeenten, verslechtert door de gewijzigde uitkering uit het Gemeentefonds die het grootste deel van onze inkomsten bepaalt.  
De uitdaging is groot, maar gelukkig gaan we die niet alleen aan maar samen met alle betrokkenen in de hele gemeente en daarbuiten. We maken de plannen samen en voeren ze samen uit. 

 Dichter bij inwoners

Een belangrijk verbindend middel is burgerparticipatie. In 2023 stellen we een participatieverordening op waarmee we de handvatten en regels voor participatie duidelijk hebben gemaakt. Daarmee hebben we het instrumentarium voor participatie gereed conform de Omgevingswet-vereisten. Belangrijkste is echter dat we blijven leren, doen en experimenteren rondom participatie. In 2023 zijn we gestart met actieve stappen rond jongerenparticipatie. Dat zetten we in 2024 onverminderd voort. We gebruiken duidelijke taal, want we willen dat iedereen onze informatie begrijpt. We blijven onze dienstverlening verbeteren. Inwoners kunnen hun vragen stellen op het moment en de manier die zij willen. We zorgen er ook voor dat producten sneller en eenvoudiger digitaal kunnen worden aangevraagd. Voorbeelden hiervan zijn de digitale parkeerontheffing en het digitaal doorgeven van een verhuizing. Op 1 januari 2024 treedt de Omgevingswet in werking. Vanaf dat moment vindt ruimtelijke ordening plaats op grond van deze wet, inclusief de digitale ondersteuning daarvan waarbij het contact met de gemeente eenvoudiger wordt. 

We zijn er voor kwetsbare inwoners  

We ondersteunen inwoners die dat nodig hebben. Of dat nu is door de hoge energieprijzen, de toeslagenaffaire, of andere omstandigheden. We bieden leefgeld aan ontheemden uit Oekraïne en we verlichten energiearmoede. Wij vormen een laatste vangnet voor inwoners, organisaties en verenigingen die met alle landelijke energiemaatregelen onvoldoende worden geholpen. 

In 2023 en 2024 wordt er met extra inzet gewerkt aan het digitaliseren en het optimaliseren van werkprocessen. Daarmee zorgen we dat inwoners makkelijker en sneller aanvragen kunnen doen. De gemeente heeft een regierol bij huishoudens met gestapelde problematiek. In 2023 zijn twee projecten gestart waarbij vanuit de gemeente nadrukkelijker een regierol wordt opgepakt in specifieke casuïstiek; het gaat om de Pilot Regie Jeugd voor huishoudens met kinderen waarbij de veiligheid in het geding is en de start van een multidisciplinair team in de wijken Sterk voor Noord. Met de komst van de Wet aanpak meervoudige problematiek in het sociaal domein (Wams), die naar verwachting in januari 2024 wordt ingevoerd, wordt de regierol vanuit de gemeente verder uitgewerkt en geïmplementeerd.  

We hebben regelmatig contact met mensen met een bijstandsuitkering. In 2023 en 2024 worden gesprekken gevoerd met alle inwoners die een bijstandsuitkering ontvangen. Deze gesprekken zijn bedoeld om de inwoners (wederom) te leren kennen en met hen in contact te blijven. In Leidschendam-Voorburg loont het om te werken. Onze armoederegelingen zijn er voor mensen die even niet op eigen kracht noodzakelijke uitgaven kunnen doen. Daar bouwen we op voort. We zetten in op tijdig(er) signaleren van problemen om zo de juiste hulp en waar nodig maatwerk te bieden. De menselijke maat staat hierbij voorop. Huisartsen zijn belangrijke doorverwijzers naar jeugdhulp. In 2024 moeten er betere afspraken zijn over de doorverwijzingen en de samenwerking tussen de huisartsen en het gemeentelijke jeugdteam.   

Ook het landelijke en lokaal zorgdomein is volop in beweging. In 2023 zijn het integraal zorgakkoord (IZA) en het gezond en actief leven akkoord (GALA) getekend door zorgpartijen, waaronder gemeenten. Samen gaan we voor toegankelijke en betaalbare zorg, preventie, stimuleren van gezondheid en bevorderen dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. In 2024 werken we door aan het versterken van de sociale basis in wijken, krijgt de aanpak eenzaamheid een vervolg, zetten we in op valpreventie en maken we afspraken over integraal werken in de toegang naar zorg. 

   Veiligheid, een gezamenlijke verantwoordelijkheid

We zorgen dat het in onze gemeente veilig blijft om te wonen, werken, ondernemen, recreëren en verblijven. We zetten in op behoud en versterking van handhaving en leggen de focus op resultaten bij de aansturing van onze handhavers. Daarnaast worden zij opgeleid op specifieker thema's, zoals Jeugd en Ondermijning. Op deze manier kunnen we als gemeente nog beter inspelen op actualiteiten in de wijk. Bovendien worden door wijkactieplannen de aandachtspunten in de wijk zichtbaar en kunnen we, waar mogelijk samen met inwoners, de problemen aanpakken. 

   Blijven werken aan bereikbaarheid  

Regionale samenwerking en publiek-private samenwerking bij bereikbaarheidsvraagstukken is op veel fronten aan de orde. Zo zijn we nauw betrokken bij de ontwikkeling van de CID-Binckhorst. Maar één onderwerp springt eruit: de Mall of the Netherlands. De Mall is een trekpleister van formaat, uniek in zijn soort en omvang in Nederland. De bezoekersaantallen zijn boven verwachting hoog. Op zich is dat mooi, maar het vertaalt zich wel in flinke uitdagingen voor het verkeer. Omwonenden in de omliggende wijken ervaren overlast en de doorstroming van de N14 verloopt niet altijd soepel. De bereikbaarheid en mobiliteitsvraagstuk rond de Mall is geen specifiek gemeentelijk vraagstuk en zelfs niet alleen een overheidsvraagstuk. Het is een gedeelde opgave van de eigenaar-exploitant van de Mall (URW), de gemeente, de vervoersbedrijven en bovenlokale overheden. Dit vraagt een nieuw soort samenwerking van publieke en private partijen, om te beginnen met de opbouw van een alliantie tussen partijen waarvan de meeste één maat groter zijn dan Leidschendam-Voorburg. Dat vraagt expertise die een middelgrote gemeente als de onze nu nog niet in huis heeft. De voorbereidingen voor deze alliantie starten in 2023, waarbij de verwachting is dat de vorming daarvan en vooral het opzetten van een gezamenlijk programma van maatregelen voornamelijk in 2024 plaatsvinden. 

  Duurzame toekomst en een goede leefomgeving voor iedereen

Dat doen we met inwoners, ondernemers en organisaties. Uitgangspunt daarbij is het in 2023 vastgestelde uitvoeringsprogramma Duurzaamheid. Daarin hebben we ingezet op verbreding en versnelling van de opgave en met als belangrijke pijler dat iedereen in onze gemeente in staat wordt gesteld mee te doen met verduurzaming. Ook in 2024 investeren we in de verduurzaming van onze gemeente. Er wordt een nieuw circulair afvalbeleid vastgesteld en we werken aan de wijkuitvoeringsplannen in de Heuvel-/ Amstelwijk en Leidschendam Zuid. We maken openbare ruimte bestendig tegen steeds extremere weersomstandigheden door de oppervlakte te vergroenen en voldoende voorzieningen voor waterberging aan te leggen. We stimuleren elektrisch rijden door de laadinfrastructuur hierop optimaal in te richten. We werken ook aan de verbetering van de luchtkwaliteit. Regionaal zetten we in op het Schone Lucht Akkoord (SLA): de uitvoering van de motie ‘80 km op snelwegen’ in de regio. Aan de hand van het in 2023 opgestelde GroenActiePlan versterken we de biodiversiteit en nemen we maatregelen voor klimaatadaptatie.

  Wonen, werken en recreëren in een aantrekkelijke omgeving

Komende jaren wordt fors geïnvesteerd in de leefbaarheid en bereikbaarheid van Voorburg West. Aan de komst van twee tramverbindingen, die kort over het grondgebied van Leidschendam-Voorburg lopen, wordt een fors bedrag gekoppeld dat ten goede komt aan de gehele wijk. Daarover heeft het college afspraken gemaakt met het rijk en de regio. Er wordt fors geïnvesteerd in de ontwikkeling van CID Binckhorst. In de onderhandelingen stond voor Leidschendam-Voorburg de uitkomst centraal van de participatie waarin inwoners ideeën en wensen naar voren brachten. Vooral een groene omgeving en de verkeersveiligheid waren onderwerpen die mensen bezighielden. Met het geld kan daaraan tegemoet worden gekomen. De plannen worden samen met inwoners ingevuld. In 2024 gaan er binnen onze gemeente naar verwachting veel woningbouwprojecten in uitvoering: de Triadome-locatie en deellocatie 3a in Klein Plaspoelpolder, Van Ruysdaellaan, Schakenbosch en diverse deelgebieden in Vlietvoorde. Deze nieuwbouwprojecten zullen voor honderden nieuwe woningen zorgen.

Slagkracht  
Het is gebleken dat het nodig is om de organisatie op bepaalde plekken te versterken. Op die manier kan de gemeente een organisatie zijn die wendbaar is, meebeweegt met maatschappelijke ontwikkelingen en middenin de samenleving staan. De eisen aan beleid en beleidsontwikkeling veranderen en er worden zwaardere eisen gesteld aan informatiebeveiliging. ICT wordt ook een steeds belangrijker onderdeel van de werkprocessen. Daarnaast verandert de wijze van beheer van de openbare ruimte. Op deze plekken wordt de slagkracht van de organisatie vergroot.  

Genoeg uitdagingen voor nu en het komende jaar die we niet alleen aan kunnen gaan. Wij zetten ons dagelijks in om onze mooie gemeente bereikbaar, veilig, duurzaam en groen te houden, met genoeg voorzieningen voor iedereen. 

Het college van burgemeester en wethouders,  
Martijn Vroom  
Astrid van Eekelen 
Bianca Bremer 
Marcel Belt 
Jeffrey Keus 
Philip van Veller