Vluchtelingenopgaven
In 2022 hebben gemeenten een taak gekregen voor de opvang en ondersteuning van Oekraïners en een verzoek voor de opvang van asielzoekers. Dit naar aanleiding van de oorlog in Oekraïne en de crisis in de asielketen. In 2023 zullen de opgaven waarschijnlijk toenemen en zal er mogelijk een groter beroep worden gedaan op de gemeente. Hoe groot dit beroep zal zijn en in welke vorm (wettelijk, dwingend of een inspanningsverplichting) is nog niet duidelijk. Daarmee is ook nog niet in beeld te brengen wat eventuele financiële consequenties zijn. De wettelijke taak voor asielopvang zal naar verwachting niet voor 1 januari 2024 van kracht zijn
Verstrekte uitkeringen (Participatiewet) en de financiering door het rijk (BUIG)
In 2022 heeft het rijk het macrobudget van de BUIG (Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorzieningen Gemeenten) naar beneden bijgesteld. Sinds dat moment heeft de gemeente Leidschendam-Voorburg een groter negatief verschil tussen de verstrekte uitkeringen en de ontvangst van het rijk (tekort BUIG).
Het rijk houdt rekening met een lager aantal uitkeringsgerechtigden dan onze gemeente in werkelijkheid heeft. Het tekort is in deze kadernota meegenomen.
Beschermd Wonen
Gemeenten zijn vanuit de Wmo 2015 verantwoordelijk voor Beschermd Wonen. Tot op heden wordt dit via een centrumgemeente-regeling georganiseerd. Den Haag is de centrumgemeente voor de regio, die naast Leidschendam-Voorburg bestaat uit Zoetermeer, Rijswijk en Wassenaar. De verantwoordelijkheid voor Beschermd Wonen verandert per 1-1-2024, onder voorbehoud van de invoering van het wetsvoorstel met betrekking tot het woonplaatsbeginsel. Vanaf dat moment hebben alle gemeenten de eigen verantwoordelijkheid om Beschermd Wonen voor nieuwe cliënten te organiseren en krijgen zij daar ook eigen middelen voor van het rijk. In de regio is ervoor gekozen te blijven samenwerken door blijvend aan te sluiten bij de inkoop van Den Haag en in elke gemeente een eigen lokale toegang (zorg dichtbij) te organiseren. Op dit moment wordt de nadere invulling daarvan uitgewerkt.
Er is een concept-verdeelmodel voor de financiële middelen beschikbaar, waarbij gemeenten in 10 jaar toewerken naar het totaalbedrag voor Beschermd Wonen. Met name voor de eerste jaren is het risico groot dat deze middelen niet toereikend zullen zijn voor de benodigde zorg, omdat het verloop van de toestroom moeilijk is in te schatten. Regionaal wordt daarom gewerkt aan afspraken over onderlinge financiële solidariteit. Deze worden in het derde kwartaal van 2023 aan de raad voorgelegd. Voor de kadernota wordt er voorlopig van uitgegaan dat de middelen dekkend zullen zijn voor de benodigde zorg (en uitvoering daarvan). Op basis van monitoring worden de risico steeds beter in beeld gebracht.
Nieuwe aanbestedingen
Ten aanzien van de maatwerkvoorziening Begeleiding is de gemeente op dit moment bezig met een inkoopproces Wmo-begeleiding, dagbesteding en kortdurend verblijf. Het inkoopproces wordt samen gedaan met de gemeenten Wassenaar, Lansingerland en Zoetermeer. De verwachting is dat het inkooptraject met ingang van 1 januari 2024 is afgerond en dat de gemeente vanaf 1 januari 2024 met nieuw ingekochte producten zal gaan werken. Deze inkoop kan effect hebben op de huidige tarieven. Wat dit effect zal zijn wordt op dit moment onderzocht. We houden rekening met een verhoging van de kosten voor Begeleiding ten gevolge van de inkoop.
Integraal huisvestingsplan
In 2023 wordt samen met de onderwijspartners een nieuw Integraal Huisvestingsplan (IHP) opgesteld voor primair en voorgezet onderwijs. In het IHP wordt voor de komende 10 jaar de huisvestingsopgave op het gebied van scholen in Leidschendam-Voorburg inzichtelijk gemaakt in omvang, doelstellingen en proces.
Voor alle projecten geldt hierbij een aantal (wettelijke) minimumeisen waar nieuwe onderwijshuisvesting aan moet voldoen. De basis voor Leidschendam-Voorburg is met ingang van 2023 energieneutraal (ENG) en Frissen Scholen klasse B. Per project kunnen hier desgewenst bovenwettelijke of locatiespecifieke eisen of ambities aan worden toegevoegd. In het IHP worden de financiële consequenties van de verschillende ambitieniveaus inzichtelijk gemaakt. In de uitvoering van het IHP wordt zoveel mogelijk ingespeeld op actuele prijspeilontwikkelingen (bijvoorbeeld op een eventuele bouwkostenstijging).
Cultuurnota
De nieuw op te stellen cultuurnota zal ingaan vanaf 2024. Naargelang de besluiten van de raad om eventuele ambities kracht bij te zetten met financiële middelen, kan dit gevolgen hebben voor de begroting.
Haags toekomstperspectief jeugd- en gezinshulp
De gemeente Den Haag richt vanaf 1 januari 2024 de jeugdhulp deels op een andere manier in. Om dat te realiseren, gaat Den Haag een substantieel deel van de jeugdhulp die nu regionaal wordt ingekocht lokaal inkopen. De Haagse plannen kunnen onder meer gevolgen hebben voor het zorglandschap (beschikbare jeugdhulp) in de regio. Op basis van een impactanalyse met beheersmaatregelen wordt in overleg met Den Haag bekeken hoe eventuele effecten kunnen worden geminimaliseerd.
Hervormingsagenda Jeugd
Recent is een principeakkoord tot stand gekomen tussen de VNG en het Rijk, dat op 14 juni 2023 aan de Algemene ledenvergadering van de VNG wordt voorgelegd. Het geschil met het Rijk richt zich vooral op de eerder, door het Rijk, ingeboekte bezuiniging. Het ingroeipad van deze bezuinigingen wordt tot en met 2025 bevroren. De haalbaarheid van de bezuinigingen is deels onzeker (landelijk € 380 miljoen), waardoor nadere afspraken over risicodeling zijn gemaakt. Daarnaast is het noodzakelijk dat er ook vanaf 2026 structureel voldoende financiële middelen zijn voor Jeugdzorg.
Implementatie Wams (Wetsvoorstel aanpak meervoudige problematiek sociaal domein)
Het is vrijwel zeker is dat deze wet per 1 januari 2024 ingaat. Volgens de VNG is de mogelijke impact van deze wet groot. De VNG adviseert gemeenten samenhangende wetten zo spoedig mogelijk te bekijken. Dit vraagt van gemeenten een integrale visie op de organisatie en inrichting van werkprocessen, werkinstructies, ICT, communicatie naar de inwoners en afspraken met ketenpartijen. De omvang van de benodigde investeringen is op dit moment nog niet bekend.